یک سال از اجرای سیاست‌های سرکوبگرانه طالبان می‌گذرد و موجی از حملات تروریستی علیه دختران دانش‌آموز اعتراض مردم سراسر افغانستان را برانگیخته است. جامعه جهانی باید از زنان افغان که خواهان حق اساسی خود برای تحصیل و بازگشت دختران به مکاتب هستند حمایت کنند.
**
خیابان‌های افغانستان شاهد تظاهرات زنان و دخترانی است که به نقض مکرر حق آموزش خود اعتراض دارند. عامل محرک این اعتراضات (که با اعتراضات سراسری ایران همزمان شده)، حمله تروریستی ماه گذشته به یک مرکز آموزشی در کابل است که موجب کشته شدن ۵۳ دانش‌آموز و مجروح شدن ۱۱۰ تن دیگر شد ــ بیشتر این‌ها دختران و زنان جوان بودند. اما این فقط جدیدترین مورد از رنجیره‌ای طولانی از حملات علیه دختران دانش‌آموز است که بسیاری از این حملات دختران هزاره را هدف گرفته‌اند. حملهٔ مرگبار سپتمبر به یک امتحان کانکور آزمایشی در کابل در حالی رخ می‌دهد که سال گذشته به خودی خود سالی ناگوار برای تحصیل دختران افغانستان بوده است.
بعد از خروج آمریکا در آگست ۲۰۲۱ و تصرف طالبان، رهبران این گروه قول دادند که تمام مکاتب ابتدایی و متوسطه و دانشگاهی برای هم پسران و هم دختران باز خواهد ماند. ولی طالبان خیلی زود قول‌شان را شکستند. ماه مارچ امسال، مکاتب دخترانهٔ بالای صنف ششم را تعطیل کردند، و عملا حق آموزش را پایمال کردند. وقتی زنان در کابل و شهرهای دیگر اعتراض کردند، نیروهای طالبان با خشونت جواب دادند، و معترضان را لت و کوب کردند و تیر هشدار شلیک کردند. بیشترِ ۱۸۸۰ مکاتب متوسطه دخترانه در افغانستان در حال حاضر تعطیل است، و طالبان تهدید کرده‌اند که مکاتبی را که باز باشند تعطیل خواهند کرد.
در عین زمان، افزایش درگیری‌ها و خشونت‌ها، به همراه قحطی شدید و شوک‌های اقتصادی مداوم، دختران و زنان افغانستان را آسیب‌پذیرتر کرده است. این تحولات، وضع حقوق زنان را به مراتب بدتر کرده است، و این را در افزایش آمارِ کودک‌همسری و کودکانِ کار از زمان تصرف طالبان شاهد هستیم.
آن‌چه تصمیم طالبان برای ممانعت از تحصیل دختران در سطح متوسطه را مصیبت‌بارتر می‌کند این است که دو دهه پیشرفت در گسترش دسترسی دختران به آموزش در افغانستان را از برده است. تعداد دختران افغان ثبت‌نام کرده در مکاتب از فقط ۱۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۳٫۵ میلیون دختر در سال ۲۰۱۹ رسید، و از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ میزان سواد زنان دوبرابر شد. اما هرچند صندوق آموزشی ای.سی.دبلیو (سازمان ملل) و شرکایش ــ از جمله یونیسف، شورای پناهندگی نروژ، و صندوق نجات کودکان ــ کماکان سعی می‌کنند به این دختران کمک برسانند، طالبان بی چون و چرا دختران بیشتری را از مکاتب محروم کرده است.
ما باید دنباله‌رو زنان و دختران افغان باشیم که در خیابان‌ها جان‌شان را به خطر انداخته‌اند و برای حقوق اساسی‌شان می‌جنگند؛ و فورا اقدام کنیم. برای شروع، اعضای سازمان همکاری اسلامی باید از جایگاه خود استفاده کنند و از مقامات بالفعل افغانستان بخواهند که تضمین دهند دختران به مکاتب متوسطه برخواهند گشت و این‌که موسسات آموزشی، اساتید، و دانش‌آموزان خصوصا دختران از حملاتْ مصون خواهند بود. ضمنا همهٔ دختران از جمله نوجوان‌ها باید امکان بازگشت به کلاس‌ها و دسترسی به معلمان، زیرساخت‌ها، و امکانات لازم برای آموزشِ باکیفیت را داشته باشند.
با توجه به شرایط فاجعه‌بار اقتصادی و انسانی در افغانستان، جامعه جهانی باید اطمینان حاصل کند که منابع کافی برای تامین فضاهای امن و محافظت‌شده و آموزش باکیفیت برای تمام دختران و پسران از جمله معلولان را در اختیار دارند. ما همچنین باید برای معلمان افغان آموزش‌ها و مواد درسی لازم را برای تعلیم به دانش‌آموزان فراهم کنیم.
در کشوری جنگ‌زده و مصیبت‌زده مثل افغانستان، ما باید تضمین کنیم که همه دختران و پسران به منابعِ سلامتِ روان و حمایت روانی-اجتماعی دسترسی خواهند داشت. و باید همه تلاش کنیم محیط‌های آموزشی جایگزین برای دختران و پسرانی که نمی‌توانند به مکاتب دولتی/سرکاری بروند تاسیس کنیم.
صندوق آموزشی ای.سی.دبلیو (سازمان ملل) از سال ۲۰۱۷ بیش ۵۸ میلیون دالر در بخش آموزش در افغانستان سرمایه‌گذاری کرده است، که بخشی از آن از طریق سازوکارهای اضطراری و برخی از طریق یک برنامه چندساله که در سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی شد بوده است. به خاطر تلاش بی‌شائبهٔ شرکای ما، ۵۱ درصد دانش‌آموزان دختر و مجموعا بیش از ۱۸۱ هزار دختر و پسر تحت پوشش این کمک مالی قرار گرفتند. به زودی ما یک برنامه چندساله برای افزایش دسترسی دختران و پسران به آموزش محلی حتی در دورافتاده‌ترین و دشوارترین محیط‌ها راه‌اندازی خواهیم کرد.
ولی کارهای خیلی بیشتری باید انجام شود. زنان و دختران و افغانستان برای حقوق‌شان می‌جنگند، در حالی که با حملات خشونت‌بار مواجه هستند، و از ما کمک می‌خواهند. وظیفهٔ جمعی ما این است که به درخواست‌های آن‌ها توجه کنیم.
Leave a Reply