فیفا باید تیم فوتبال زنان افغانستان را به رسمیت بشناسد

حالا که تیم‌ها و هوادارن و حامیان‌شان قطر را ترک کرده‌اند، توجه فیفا به برگزاری جام جهانی فوتبال زنان در استرالیا و نیوزلند در ماه جولای معطوف است. هیئت حاکمهٔ فوتبال جهان امیدوار است تورنمنتی آسان‌تر را برگزار کند که مردم بتوانند مسابقات را تماشا کنند و به قول جانی اینفانتینو رئیس فیفا: «لحظاتی داشته باشند که مجبور نباشیم به این فکر کنیم»، که منظورش بلواهای مربوط به نقض حقوق بشر و اعتراض بازیکنان در دوحه بود.

شاید برای همین است که فیفا تا الان درخواست‌های تیمی ملی زنان افغانستان در تبعید را برای رسمیت بخشیدن به بازیکنانش نپذیرفته است. از آگست ۲۰۲۱، این ورزشکاران و مربیان بعد از فراری دلخراش از کشور از ترس آن‌که به عنوان اعضای یک تیم معروف زنان در افغانستان دستگیر و کشته شوند، به عنوان پناهنده در استرالیا زندگی می‌کنند.

البته آن‌ها حق داشتند بترسند. طالبان بعد از روی کار آمدن به سرعت ورزش زنان را ممنوع کردند، و گفته می‌شد یکی از اعضای تیم ملی والیبال را گردن زدند. در همین نومبر، طالبان ورود زنان را به تمام باشگاه‌ها و پارک‌ها حتی آنهایی که مخصوص زنان بودند را ممنوع کردند.

جنگ طالبان علیه زنان فراتر از قلمرو ورزش و تفریح است. لیسه‌های دخترانه بیش از یک سال است که تعطیل شده و همین چند روز پیش تمام دانشگاه‌های کشور برای زنان ممنوع شده‌اند. چند روز بعد هم دستور دادند که زنان اجازهٔ کار در سازمان‌های بشردوستانهٔ محلی و بین‌المللی را ندارند.

در حالی که طالبان زنان را از تمام عرصه‌های زندگی عمومی حذف می‌کنند، تیم فوتبال زنان افغانستان به نمادی از شجاعت و مقاومت برای کشور بدل شده‌اند. بیشتر اعضای تیم حالا در استرالیا زندگی می‌کنند و برای آینده‌ای نامعلوم تمرین می‌کنند. بعدِ از دست دادنِ خانه و معاش و دوستان و فامیل، این زنان مصمم‌اند تیم خود را کنار هم حفظ کنند.

زخم‌های فرار از افغانستان و تلاش برای سازگاری با کشوری غریب، یادگیریِ زبانی جدید و یافتنِ شغل روی شانه‌های آن‌ها سنگینی می‌کند. این بازیکنان دچار کابوس‌های متناوب، اختلال خواب و افسردگی شده‌اند، اما در زمینِ بازی لبخند می‌زنند و هر گلی که می‌زنند با فریاد و شور و حال جشن می‌گیرند.

هرچند این تیم دورِ انتخابیِ جام جهانی امسال را از دست دادند، امیدوارند به افزایش مهارت خود ادامه دهند و روزی در کنار بهترین‌های دنیا دوباره بازی کنند. مهم‌تر از همه، آن‌ها می‌خواهند به زنان و دخترانی که در رژیم ستمگر و مردسالار افغانستان زندگی می‌کنند امید بدهند.

اما بدون رسمیت از سوی فیفا، تیم نمی‌تواند نمایندهٔ کشور باشد، یا در مسابقات حرفه‌ای رقابت کند یا تمویلی را که برای حمایت از بازیکنان و کادرِ تیم نیاز دارند دریافت کنند. به رغم آن‌که آن‌ها مکررا گزارش‌هایی را به فیفا نوشته‌اند و موارد نقضِ کود اخلاقیِ فیفا و قوانینی را که باید به این زنان اجازهٔ بازی در تبعید بدهد به تفصیل یادآور شدند، هیچ پاسخی دریافت نکرده‌اند.

طی سال گذشته، فعالان حقوق بشر از رهبران دنیا خواسته‌اند تا وقتی طالبان به تبعیض علیه زنان خاتمه ندادند و به دختران اجازهٔ بازگشت به مکاتب ندادند از مذاکره با طالبان یا به‌رسمیت‌شناسی آن‌ها خودداری کنند؛ بسیاری از کشورها با این شرایط موافقت کرده‌اند.

در بحبوبهٔ بحران بشردوستانهٔ انبوه و فروپاشی اقتصادی کشور، گروه‌های کمک‌رسانی در افغانستان برای حمایت از خانواده‌های قحطی‌زده مشغول به کار بوده‌اند. افرادی از سراسر دنیا به خروج افغان‌های در معرض خطر کمک کردند و درِ خانه‌های خود را به روی پناهندگان باز کردند.

حالا فیفا باید از قدرت خود برای ارسال پیامی روشن به طالبان استفاده کند: زنان حق کار و تحصیل بازی در زمین فوتبال دارند. فوتبالیست‌های زن افغانستان ورزش‌شان و کشورشان را دوست دارند. آن‌ها می‌دانند برای دختران و زنانی که تحت ستم طالبان زندگی می‌کنند، دیدنِ آن‌ها در لباس‌های‌شان که نمایندهٔ وطن‌شان هستند چه معنایی دارد. آن‌ها قدرت دیپلماتیکِ ورزش را می‌فهمند: این‌که سازمان‌هایی مثل فیفا می‌توانند همچون مهاری در برابر تبعیض علیه زنان و دفاع از برابری برای ورزشکاران زن عمل کنند.

کود اخلاقی فیفا تبعیض جنسی را ممنوع می‌کند؛ قوانین فیفا می‌گوید که این سازمان باید برای «ترویج حفظ حقوق بشر تلاش کند». اگر فیفا می‌خواهد این را ثابت کند، تیم ملی زنان افغانستان را به رسمیت بشناسد.